Ocak ayında 158 işçi katledildi
Ocak ayı iş cinayeti raporunu açıklayan İSİG Meclisi, en az 158 işçinin yaşamını yitirdiğini belirtti. Deprem birinci yılında bölgede başlayan inşaatlarından ardından iş cinayetleri haberi gelmeye başladığı belirtilen raporda, 17 inşaat işçisinin deprem bölgesinde katledildiği kaydedildi. Ocak ayında iş cinayetlerinde menenjit nedenli ve işçilerin barınma alanlarındaki yangın nedenli ölümler gerçekleştiği aktarılan raporda, ocak ayında 7 çocuk işçinin ciş cinayetinde kaydedildiği de açıklandı.
İş Güvenliği ve Sağlığı (İSİG) Meclisi, ocak ayında yaşanan iş cinayetleri raporunu açıkladı. En az 158 işçinin iş cinayetinde katledildiği belirtildi. Rapora göre, en çok ölüm inşaat işkolunda meydana geldi. 11 deprem şehrindeki inşaatların başlaması ile işçi ölümleri haberlerinin gelmeye başladığına dikkat çeken rapor, 17 inşaat işçisi bu şehirlerde katledildi.
‘BU AY TOKİ İNŞAATLARINDA 6 İŞÇİ HAYATINI KAYBETTİ’
Devletin yaptığı inşaatlarda daha çok iş güvenliği önlemi alındığı propagandasının hatırlatıldığı raporda, “Oysa inşaatlarda kamu, büyük özel şirket ya da müteahhitlerin yaptığı iş fark etmiyor. Bu ay TOKİ’nin (taşeronlara) yaptırdığı inşaatlarda en az 6 işçi hayatını kaybetti. Türk inşaat şirketlerinin yurtdışında yaptıkları işlerde de can kayıpları sürüyor. Sadece bu inşaatlara çalışmak için giden 4 işçi arkadaşımızı kaybettik” denildi.
‘ŞOFÖR ÖLÜMLERİ İŞ CİNAYETİDİR’
Şoförlerin ölümünün trafik kazası olarak görüldüğü belirtilen raporda, “Oysa yoğun aşırı-fazla-yoğun çalıştırma, araçların bakımının yetersizliği ve yol sorunları birçok şoförün (tır, kamyon, servis minibüsü, taksi vd.) ölümüne yol açıyor” ifadeleri yer aldı.
5 MOTO KURYE HAYATINI KAYBETTİ
Ocak ayında en az 5 moto kuryenin katledildiğine dikkat çekilen raporda, gerek sektördeki örgütlenme faaliyetleri gerek “Moto Kurye Haber-Yorum” gibi çalışmalar da bu ölümlerin daha fazla gündem olmasını sağladığı kaydedildi.
BEŞ GEMİ İŞÇİSİ KATLEDİLDİ
“Gemi işçisi beş arkadaşımızı kaybettik. Moto kuryeler gibi aynı şekilde gerek sendikal hareketin mücadelesi gerek ‘Deniz İşçileri Platformu’ gibi ağların çalışmaları deniz işçilerinin hak mücadelesini ve ölümlerini de görünür kılıyor” denilen raporda, ocak ayındaki iş cinayetlerine sektörel açıdan bakıldığında 59 sanayi sektörü işçisi, 45 inşaat sektörü işçisi, 38 hizmet sektörü işçisi ve 16 tarım sektörü işçisinin katledildiği kaydedildi.
Ocak ayında 42 şehirde ve yurtdışında 7 ülkede (kısa vadeli çalışmak için gidilen veya Türkiye menşeili şirketlerde çalışan) iş cinayetinin tespit edildiği rapor, şöyle devam etti: “24 ölüm İstanbul’da; 17 ölüm İzmir’de; 11 ölüm Şanlıurfa’da; 10 ölüm Gaziantep’te; 8 ölüm Konya’da; 7 ölüm Mersin’de; 4’er ölüm Balıkesir, Bursa, Diyarbakır, Hatay, Kocaeli ve Tekirdağ’da; 3’er ölüm Adana, Afyon, Kahramanmaraş, Kayseri, Manisa, Mardin ve Sakarya’da; 2’şer ölüm Aksaray, Bartın, Bolu, Denizli, Elazığ ve Sinop’ta; 1’er ölüm Ağrı, Amasya, Ankara, Çorum, Eskişehir, Karabük, Karaman, Kars, Kastamonu, Kütahya, Malatya, Muğla, Niğde, Osmaniye, Rize, Sivas, Uşak, Azerbaycan, Bulgaristan, Gana, Rusya, Senegal, Sırbistan ve Yunanistan’da meydana geldi.
🔹Raporlarımızda toplu bir iş cinayeti olmadığı sürece en çok ölümün olduğu şehir İstanbul oluyor. Gerek nüfus yoğunluğu gerek sanayi ve hizmet sektörünün merkezi olması ve güvencesiz çalıştırmanın bir sonucu bu.
🔹İzmir ise ölümlerde her ay ilk sıralarda. Sanayi, hizmet sektörü ve ek olarak Aliağa bölgesi ve yine tarımsal üretimin yoğunluğu göze çarpıyor.
🔹Şanlıurfa ve Gaziantep havzası ise emek yoğun üretime dayalı olması; tarım, inşaat, tekstil, metal sanayinin ağırlığı ve çocuk, kadın, göçmen gibi korunmasız emeğin ucuz işgücü olarak çalıştırılması sonucu ölümlerin yoğunlaştığı bir havza.
OCAK AYINDA 7 ÇOCUK İŞÇİ HAYATINI KAYBETTİ
🔹Ocak ayında ilk dikkat çekilmesi gereken husus 18 yaş altında 7 çocuk işçinin hayatını kaybetmesidir. İkinci husus ise 18-29 yaş aralığında 32 işçiyi kaybetmemizdir. Yani bu ay her dört iş cinayetinin birisinde genç ya da çocuk işçiler hayatlarını kaybetti.
🔹Bir yandan emekli olamama, EYT ve emeklilikte adalet tartışmaları yapılırken diğer yandan 50 yaş ve üzeri yaş grubunda iş cinayetlerinde ölenlerin oranı neredeyse üçte bir düzeyindedir. Bu yaş grubu emeklilik hakkını alabilse de çalışmaya devam etmekte ve bu güvencesizlik kıskacı altında olmaktadır.
🔹Çocuk işçi ölümleri her ay farklı işkollarında meydana gelmektedir. Ocak ayında; 17 yaşında olan iki işçi Muhammed Şahin ve Türkmenistanlı Vefa’yı (soyadını öğrenemedik) metal işyerinin sahasında kaldıkları konteynerde çıkan yangında; 12 yaşındaki Miraz Terazi ve 14 yaşındaki Faruk Alkan’ı okulların tatil olmasıyla birlikte iş öğrenmek için aileleriyle birlikte çıktıkları uzun yol tır yolculuğunda; 15 yaşındaki Erol Can Yavuz ve 14 yaşındaki Arda Tonbul’u MESEM kapsamında çalıştıkları ağaç ve metal fabrikalarında; 17 yaşındaki Mehmet Ali Nar’ı ise moto kuryelik yaparken kaybettik.
🔹MESEM’i ise bu kadar ön plana çıkaran çocuk işçiliğini mesleki eğitim adıyla pazarlayarak ‘bir gün okulda dört gün işyerinde’ diyerek ‘öğrenci’ adıyla kitleselleştirmesi, eğitim ile sanayiyi içiçe geçirmesi (her işkoluna dönük MESEM faaliyetleri ve OSB’lerin içine taşınan meslek liseleri) ve böylece çocukların devlet eliyle ucuz işgücü olarak işgücü pazarına fırlatılmasıdır. Bu durum özellikle mevsimlik tarımda sıkça meydana gelen çocuk işçi ölümlerini şehir içine taşımakta ve görünür kılmaktadır. MESEM’li çocuklar 81 şehirde 922 ilçededir, her ailenin bir üyesidir ya da tanıdığımız bir çocuktur.”
MENENJİT SALGINI VE YANGIN NEDENLİ ÖLÜMLER
Ocak ayında ezilme, göçük nedeniyle 28 işçi; trafik, servis kazası nedeniyle 27 işçi; yüksekten düşme nedeniyle 25 işçi; kalp krizi, beyin kanaması nedeniyle 23 işçi; patlama, yanma nedeniyle 11 işçi; zehirlenme, boğulma nedeniyle 9 işçi; intihar nedeniyle 9 işçi; nesne çarpması, düşmesi nedeniyle 7 işçi; elektrik çarpması nedeniyle 4 işçi; şiddet nedeniyle 3 işçi; kesilme, kopma nedeniyle 1 işçi, Covid-19 nedeniyle 1 işçi; diğer nedenlerden dolayı 10 işçinin hayatını kaybettiği kaydedilen raporda, ocak ayındaki iş cinayetlerine ilişkin iki hususa dikkat çekildi. Menenjit nedenli işçi ölümleri ve işyerlerinde, şantiyelerde, barınma alanlarında meydana gelen yangınlara vurgu yapıldı.
AKKUYU NGS’DE İNŞATINDA MENENJİT NEDENLİ İŞÇİ ÖLÜMLERİ
🔹”11 Ocak’ta, 22 yaşındaki işçi Muhittin Oral menenjit tanısıyla tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. Muhittin, Şırnak Güçlükonak Şıkeftêspî Köyü’nden çalışmaya gelmişti.
🔹14 Ocak’ta, hastanede tedavi gören 26 yaşındaki işçi Mustafa Avşar hayatını kaybetti. Mustafa, 2 yaşında bir kız çocuk babasıydı, 20 gün sonra da bir evladı olacaktı. Çalışmak için Şanlıurfa Harran’dan gelmişti. Mustafa’nın ölümü için ailesine kandaki enfeksiyon dendi. Ancak ailesi Mustafa’nın birkaç hafta ‘menenjit’ tedavisi olduğunu, tam iyileşmeden işe başlatıldığını, yeniden rahatsızlanması sonucu şantiye revirinden hastaneye kaldırıldığını ve sekiz günlük yoğun bakım servisi süreci sonrası hayatını kaybettiğini açıkladı.”
Ölümlerin üzerine Akkuyu Nükleer A.Ş.’nin sosyal medyada oluşan tepkilerden dolayı zorlaam açıklaması hatırlatılan raporda, tüm önlemlerin alındığı ve gerekli denetimlerin yapıldığı iddiasına dikkat çekildi. Raporda, “Ancak daha evvelki açıklamalarımızda da değindiğimiz üzere Akkuyu’da sayısı belirsiz iş cinayeti ve hak ihlali yaşanmaktadır. Son ölümlerde de durum bellidir. Önlemler alınmamış, menenjit salgını yaşanmış ve en az iki işçi hayatını kaybetmiştir” denildi.
İş cinayetlerinde en önemli sorunlarından birinin barınma olduğu kaydedilen rapoda, ocak ayında barınma alanlarında yaşanan cinayetler şöyle sıralandı:
🔹”15 Ocak’ta 23 yaşındaki Murat Çolak, 17 yaşındaki Muhammed Şahin ve 17 yaşındaki Türkmenistanlı Vefa isimli işçiler, İstanbul Sultanbeyli’de çalıştıkları çelik yapı malzemeleri üreten Tube Çelik Yapı Sanayi sahasında kaldıkları konteynerde soba kaynaklı çıkan yangında;
🔹6 Ocak’ta 40 yaşındaki işçi Serkan Yılmaz, İstanbul Çekmeköy’de çalıştığı metal işyerinde soba kaynaklı çıkan yangında;
🔹31 Ocak’ta 31 yaşındaki işçi Mehmet Arslan, Gaziantep Şahinbey’de inşaat şantiyesinde kaldığı konteynerde elektrikli ısıtıcıdan çıkan yangında;
🔹24 Ocak’ta 50 yaşındaki işçi Mehmet Sadık Beder, Kocaeli Körfez’de İlimtepe TOKİ konutları inşaatında kaldığı barakada çıkan yangında; hayatlarını kaybettiler.”
‘İŞÇİLERİN BARINMA SORUNU ACİL ÇÖZÜLMELİ’
Raporda, kötü barınma koşullarının bulaşıcı hastalıklar ve meslek hastalıkları için davetiye çıkardığı vurgulandı. İşçilerin barınma sorununun acilen çözülmesi gerektiği raporda, “İşçilere barınma yeri dahi sağlanmamakta, onbinlerce işçi işyerinde yatıp kalkmaktadır. İşyerlerinin çoğu ruhsatsızdır, kaçaktır, Davutpaşa katliamı bunun en önemli örneklerinden birisidir. İşyerleri acil durumlara hazır değildir. İşyerleri yangına hazır değildir. İşyerleri ısıtılmamakta, işçiler donmamak için yanarak ölmektedir! İşyerlerinin elektrik tesisatı bırakın elektrikli ısıtıcıları, normal kullanımda bile sorun yaratacak kadar ilkel ve yetersizdir. Mevzuatta yazan hiçbir maddeye uyulmamaktadır” denildi.
KATLEDİLEN 158 İŞÇİNİN İSİMLERİ
Raporda son olarak ocak ayında iş cinayetinde katledilenler anılırken, isimleri şöyle aktarıldı: “Oğuz İrgit, İsmet Akdağ, Orhan Pancar, Gökhan Çakır, Medine Karaduman, Aynur Deniz, Alaettin Kaçar, Adnan Toraman, Ferhat Sapmaz, Engin Çebi, Şükran Tonk, Abdulhaluk Ölmez, Adem Balkanoğlu, Furkan Şahin, Hakan Aktuğ, Nail Ceylan, Melih Akkaya, Abdullah H., Sancak Alemdar, Erdem Cebhe, Durmuş Koyuncu, Veli Altınsoy, Ferdi Özgün, Baran Baran, Abdullah Genç, Erol Diken, Yelit Özçelik, Kadir Zor, Mehmet Tuvaş, Adem Tura, Hüseyin Uçar, Erol Can Yavuz, Mehmet Gök, Sadullah Kaya, Fatih Eracun, Sedat Şahin, Ali Eser, Kadim Uzun, Okan Bayram, Osman Tıraş, Hüsnü Akan, Halil Gül, Fırat Sayar, Mustafa Köse, Derviş Tokgöz, Resul Yılmaz, Özkan Atak, Emre K., Arda Tonbul, Murat Çolak, Muhammed Şahin, Vefa ., Kadir Köseoğlu, Kemal Özdemir, Mehmet Ali Samur, Serkan Yılmaz, Mehmet Arslan, Mehmet Azak, Kamil Özmen, Abdurrahman Kandemir, Mahsun Kurt, Muhammet Gök, Mehmet Sadık Beder, Muhammet Emin Arı, Harun Turan, Reşit Kaya, Davut Yüce, Muhammed Durdu Arısever, Ramazan Doğan, Gökhan Bağdaş, Adem Kaymak, Sezgin Yürek, Mehmet Ali Korkmaz, Ali Uslu, Ömer Hasar, Yüksel Gün(l)er, Dursun Acar, Zekeriya Midilli, Mustafa Avşar, Hikmet Karakuş, Muhittin Oral, İbrahim Sepetçi, Özgür Yılmaz, Abdurrahman Gögerçin, Abidin Bedir, Bilal Kılıç, Süleyman Cura, Mert Bayat, Hasan Altuğ, Kamuran Gül, Nevzat Karaaslan, Baran Tekin, Ayhan Can, Erdal Parlak, İrfan Uslu, Bayram Aktaş, Hasan Savur, Burak Soydaş, İsmet T., Nevzat Çiftçi, Ali Öncü, Barış Muhtaroğlu, Metehan Şahin, Medeni Ülgen, Miraç Terazi, Eyüp Güler, Doğan Acar, Cafer Karakuş, Yusuf Eren Karakuş, Mahmut Taşdan, Yaşar Kablan, Recep Turp, Mustafa Akman, Alaettin Karaş, M.A., Ö.A., Süleyman Öztürk, Mahmut Erarslan, Ali Tangan, Hüseyin E., Ömer T., Halil Akay, Faruk Alkan, Harun Kuş, Celal Özdemir, Mücahit Şener, Erol Çınar, Mehmet Altaş, Nejla Çiftçioğlu, İbrahim Halil Cinpolat, Ronahi Satı, Batıkan Türüt, Mehmet Ali Nar, Atta Almanan, Yaşar Koçak, Haşim Araz, Ömer Beden, Ercüment İslamoğlu, Sait Kuvvetli, Volkan Karaçık, Oğuzhan Gezer, Fatma Akın, Cuma Ağıl, Emin Durmuş, Salih Koçyiğit, Ayhan Gülal, İnci Akbulak, Serdal Karaçeper, Mehmet Aydın, Ali Şahan, Ömer Urağ, Turgut Arıkan, Ahmet Akman, Abdülselami Yazıcı, Burak Okşan, Alper Gümüşay ve ismini öğrenemediğimiz iki işçi…”